Hymnologie

Hymnologie

De hymnologie is één van de meest boeiende wetenschappen. Ik ken geen enkel ander vakgebied dat zo internationaal, interconfessioneel en interdisciplinair is. Bij het bestuderen van het geestelijke lied komen musicologische, theologische, filologische, bibliografische en typografische aspecten aan de orde (en een heel enkele keer zelfs cinematografische; zie de pagina De Titanic en het kerklied). Maar uiteindelijk laat de betekenis van een goed kerklied zich niet beter samenvatten dan in een beroemde uitspraak van Luther. Sinds mijn conservatoriumstudie kerkmuziek bij Frits Mehrtens is het vak mij altijd blijven boeien.

Artikelen

In de loop der jaren heb ik in verschillende periodieken kortere en langere artikelen gepubliceerd over allerlei kerkliederen: korte bijdragen in kerkbladen, langere en meer diepgaande besprekingen in tijdschriften als Muziek & Liturgie. Ook in het IKON-radioprogramma Liturgie & Kerkmuziek heb ik vaak hymnologische onderwerpen behandeld. Op deze website worden ze verzameld en waar nodig verbeterd en aangevuld. De digitale vorm waarin de artikelen nu verschijnen geeft uiteraard meer mogelijkheden dan de gedrukte versie: ik heb er o.a. klinkende muziekvoorbeelden, links naar andere websites en downloadbare PDF-bestanden van liedbewerkingen aan toegevoegd. De verzameling wordt voortdurend uitgebreid; raadpleeg daarvoor de lijst Liederen A-Z. Een sterke nadruk ligt op liederen uit de recente geschiedenis. Als leerling van Frits Mehrtens heb ik de ontstaansgeschiedenis van veel gezangen van nabij meegemaakt. In de rubriek Varia zijn verschillende artikelen te vinden over andere onderwerpen, zoals koor- en orgelbewerkingen van kerkliederen (zie bijv. BWV 679), liturgische aspecten, bijbelvertalingen etc.

Verzamelde hymnologische artikelen

Made with MAGIX Web Designer Premium

Lay-out

In de bruine band onder de kop staat aan de linkerkant steeds de titel van de betreffende pagina of de eerste regel van het besproken lied. Rechts staan, indien van toepassing, de makers van de tekst, de vertaling en de melodie, en verder de belangrijkste Nederlands- talige liedbundels waarin het lied te vinden is: LbK = Liedboek voor de Kerken, 1973 LB = Liedboek – Zingen en bidden in huis en kerk, 2013 GvL = Gezangen voor Liturgie, 1996 OK = Oud-Katholiek Gezangboek, 1990, editie 2006 TT = Tussentijds, 2005. Aanvullend liedboek bij het LbK ZG1 t/m ZG8 = Zingend Geloven, 1981-2004 ZJ = Zingt Jubilate, 2006 In de grijze strook in de voet van de pagina staan steeds tijdschrift en datum van de eerste publicatie van de tekst. De meest voor- komende periodieken zijn als volgt afgekort: O&E = Organist en Eredienst M&L = Muziek & Liturgie HO = Het Orgel

Organist en Eredienst, maandblad van de Gereformeerde Organistenvereniging GOV, later GOV – Vereniging van Kerkmusici (VvKM). Muziek & Liturgie, opvolger van Organist en Eredienst in een nieuwe vorm en onder een nieuwe naam (januari 2002). Het Orgel, maandblad van de Ned. Organistenvereniging NOV, vanaf 1990 ‘koninklijk’ (KNOV). GOV en KNOV fuseerden in januari 2009 tot KVOK: Koninklijke Vereniging van Organisten en Kerkmusici. Beide tijdschriften bleven bestaan: M&L verschijnt in de even, HO in de oneven maanden (voor de geschiedenis van de verenigingen zie www.kvok.nl/historie/)

bladeren

Curriculum vitae van Wim Kloppenburg: zie wikipedia

Contact

Kritische kanttekeningen, vragen of opmerkingen bij de inhoud van deze website stel ik zeer op prijs. Uw e-mail kunt u sturen naar wkloppenburg[at]xs4all.nl

De wereld is gewonnen Het mooiste Pinksterlied uit de 20 e eeuw ontbreekt in LB-2013… Veni Creator Spiritus/K omm, Gott Schöpfer/Kom Schepper God De beroemde Latijnse hymne, vertaald door Martin Luther en Jan Willem Schulte Nordholt; Luthers eerste poging tot ‘entcolorierung’ van de melismatische melodie; de omstreden datering. laatste aanvulling: The Proper Sarum Melody, opname van de kroning van Charles III, gezongen in het Engels, Welsh, Scots Gaelic en Irish Gaelic. Veni Sancte Spiritus/Kom o Geest des Heren kom/Hierheen, Adem! Twee totaal verschillende vertalingen van de Gouden Sequens, een ‘strenge’, dicht bij het Latijn (Jan Willem Schulte Nordholt) en een vrije, bijna ‘bevindelijke’ (Huub Oosterhuis). She sits like a bird/Een vogel, ze broedt/Ze zit als een vogel Vergelijkenderwijs: twee vertalingen van dit bekende Pinksterlied uit de Iona Community (Joke Ribbers en Andries Govaart).

Mei 2023

Pinksterliederen op deze website

Zondag Trinitatis

Suggesties voor een zangdienst op of omstreeks Trinitatis Twaalf liederen over de Drie-eenheid. Hymnische onder- en boventonen bij een theologisch leerstuk.