Jezus en de Syro-Fenicische vrouw

Op de pagina over De Bijbel en het concertprogramma zagen we dat de NBV soms belangrijke woorden en uitdrukkingen weglaat, zoals het steeds herhaalde ‘naar zijn aard’ in Genesis 1, – terwijl die woorden zo’n belangrijke rol spelen in de spannende verteltrant van het scheppings- verhaal. Maar soms voegt de NBV juist een woord of een zinnetje toe dat níet in de Hebreeuwse of Griekse grondtekst staat, bijvoorbeeld in Marcus 7,24-30, het verhaal van de vrouw die naar Jezus toegaat als Hij in Tyrus verblijft. Eerst een tamelijk letterlijke vertaling (vanaf vers 25b): …zij had een dochtertje met een onreine geest; en zij kwam tot Hem en viel aan zijn voeten neer. Deze vrouw was een Griekse, een Syro-Fenicische van geboorte, en zij vroeg Hem, de demon uit haar dochter uit te drijven. En Hij zei tot haar: ‘Laat eerst de kinderen verzadigd worden, want het is niet goed om het brood van de kinderen te nemen en naar de hondjes te werpen’. Maar zij antwoordde en zei tot Hem: ‘Zeker, Heer, ook de hondjes onder de tafel eten immers van de kruimels van de kinderen’. En Hij zei tot haar: ‘Om dit woord, – ga heen, de demon is uit uw dochter gevaren’. Een prachtig, verrassend, bij het eerste lezen misschien zelfs shockerend verhaal. Jezus is aanvan- kelijk niet bereid om deze vrouw te helpen, maar Hij wordt ‘bekeerd’ door haar gedurfde repliek over de heidense hondjes die kruimels mogen meepikken van de tafel van de kinderen Israëls! Daar heeft Hij niet van terug… Wat maakt de NBV van dit even korte als grandioze evangelieverhaal? Ik heb de belangrijkste verschillen gecursiveerd: … en ze viel voor zijn voeten neer. Ze had een dochter die door een onreine geest bezeten was. Deze vrouw was van Syro-Fenicische afkomst en geen Jodin; ze smeekte hem om bij haar dochter de demon uit te drijven. Hij zei tegen haar: ‘Eerst moeten de kinderen genoeg te eten krijgen; het is niet goed om de kinderen hun brood af te pakken en het aan de honden te voeren.’ De vrouw antwoordde: ‘Heer, de honden onder de tafel eten toch de kruimels op die de kinderen laten vallen’. Hij zei tegen haar: ‘Dat hebt u goed gezegd. Ga naar huis, de demon heeft uw dochter al verlaten.’ Misschien waren de vertalers van de NBV bang dat een te letterlijke vertaling van het Grieks een beetje stijf zou klinken, maar dat had toch geen reden mogen zijn om de tekst te veranderen en er dingen aan toe te voegen die er helemaal niet staan! Er staat in het Grieks echt een verkleinwoord: dochtertje, en de honden zijn oorspronkelijk hondjes (de Statenvertaling heeft hondekens). Nergens staat er in de Griekse tekst en geen Jodin. Dat is dus geen bijbeltekst maar een toelichting die thuishoort in de marge of in een voetnoot. Maar het ergste vind ik ‘Dat hebt u goed gezegd’. Alsof de vrouw een pluimpje krijgt van Jezus… Door deze quasi-vlotte vertaling gaat de verrassende wending in het verhaal grotendeels verloren. Wat een ongelooflijke misser.